Po sześciu latach wspierania przez AMD i rozwijania gniazda AM4, główny konkurent Intela przymierza się do wprowadzenia nowego standardu dla swoich procesorów. Pierwszą zmianą, która rzuca się w oczy jest postawienie przez Czerwonych na pamięci DDR5.
Socket AM5 tylko z DDR5
Według nieoficjalnych doniesień socket AM5 od AMD ma wykorzystywać tylko DDR5. Jednym z następstw postępu i przeprojektowania nadchodzących płyt głównych jest rozwój kontrolera pamięci i w tej materii nie ma pewności, czy będzie on w stanie obsługiwać starszy rodzaj RAM-u (DDR4).
Chipset B650 i X670
Informatorzy z TechPowerUp zaznaczają, że ich raport – na którym bazuję – ogranicza się do modeli płyt głównych z serii B650 oraz X670. Można założyć, że te serie faktycznie pójdą na całość i nie dadzą możliwości korzystania ze starszych i dużo bardziej popularnych pamięci RAM. W kwestii chipsetu A620 sprawa nadal wydaje się otwarta, możliwe, że takowy nigdy nie ujrzy światła dziennego lub… nastąpi jego premiera i umożliwi wsparcie DDR4? Wielka niewiadoma. Z niecierpliwością czekam na konferencję od AMD w tej sprawie.
DDR4 vs DDR5 w grach
Najnowsze testy wskazują, że pamięć DDR5 jest wydajniejsza o około 1-5% w grach od DDR4. Dzieje się tak w wypadku, gdy posiadamy obszerną wiedzę techniczną niezbędną do podkręcenia obu rodzajów RAM-u z poziomu biosu tak, by w pełni zoptymalizować ich pracę pod kątem gier i móc dokonać rzetelnych pomiarów.
Pamięć DDR5 w programach użytkowych
W artykułach dostępnych w Internecie panuje opinia, że pamięć DDR5 lepiej sprawdza się w programach użytkowych lub syntetycznych, niż w grach. Jest to po części prawda, ale całkiem świeże testy wskazują, że i tutaj różnica w wydajności – w większości sytuacji – jest marginalna.
Największą korzyść w tym wypadku odczują osoby, które transkodują treści wideo, albowiem proces konwersji materiałów multimedialnych z jednego formatu na inny z wykorzystaniem modułów pamięci DDR5 wypada zauważalnie lepiej. Przypuszczam, że np. streamerzy powinni zwrócić uwagę na ten aspekt w momencie, gdy podejmą się ulepszenia lub wymiany komputera.
Opłacalność zakupu DDR5
O wiele ciekawiej robi się w momencie, gdy przyjrzymy się bliżej cenom. Topowe moduły dla entuzjastów dużo kosztują. Osiągnięcie wybitnie dobrej wydajności w wypadku DDR4 (4133MHz, CL15) będzie nas kosztować około 1500-2000 złotych mniej niż w wypadku pamięci DDR5 (7000MHz, CL32). Sama przesiadka na nowy komputer z powodu nowszego RAM-u jest obecnie niesamowicie nieopłacalna i taki manewr należy traktować bardziej jako ciekawostkę lub pogoń za nowinkami, aniżeli wynik chłodnych kalkulacji.
Historia lubi się powtarzać
Warto wspomnieć, że w roku 2014, kiedy premierę miały pamięci DDR4 mające zastąpić moduły DDR3, to sytuacja wyglądała podobnie. Różnice wydajności między dopracowanym przez lata RAM-em były odrobinę gorsze, a niekiedy nawet wydajniejsze, od dopiero co wchodzącego na rynek i pachnącego świeżością produktu.
Można śmiało powiedzieć, że RAM DDR5 z biegiem czasu stanie się nowym standardem, który dopiero po latach odsłoni swój potencjał. Na teraz dobrze jest śledzić sytuację i wstrzymać się z zakupem systemu opartego o tę nowinkę techniczną – przynajmniej do 2023/2024 roku.
Podkręcanie RAM-u
Jeśli kogoś zainteresował temat i chciałby samodzielnie polepszyć parametry komputera bez konieczności wydawania złotówki, to warto zapoznać się z nim w kontekście profilów XMP, z których – niekiedy – nie korzysta automatycznie płyta główna serwując tym samym ustawienia domyślne nie idące na kompromisy i obniżające prędkość całego komputera. Dzieje się tak szczególnie w wypadku mało znanych marek pamięci RAM i samodzielne wybranie odpowiedniego profilu XMP staje się koniecznością, aby sprzęt rozwinął skrzydła.
Pamięć RAM: CL czy MHz?
Jeśli chcemy pójść o krok dalej i wziąć sprawy w swoje ręce, to z pewnością przyda się Kalkulator opóźnień. Zwłaszcza, gdy zależy nam na wydajności w grach, bo wtedy istotną rolę odgrywa niskie CL (clock latency; opóźnienie zegara) i ma ono podobny wpływ na ilość klatek, co sama prędkość modułu wyrażana w megahercach (MHz).
Odpowiednia optymalizacja parametrów może podnieść na stałe medianę klatek, jakie uzyskujemy w trakcie grania, a wszystko za cenę naszego czasu, bo proces wymaga wiedzy, ale jest darmowy. Optymalizacja ustawień, jak i etap testowania stabilności uzyskanych wyników trwa stosunkowo długo: opiera się w dużej mierze na metodzie licznych prób i błędów. Uważam, że warto podjąć się wysiłku, bo raz przeprowadzone testy i wprowadzone zmiany można zapisać na stałe oraz cieszyć się rezultatem własnej pracy przez kolejne lata, a te dodatkowe 5-10% fpsów zawsze się przyda, wystarczy się tylko po nie schylić. Posiadacze platformy od AMD mają ułatwione zadanie.
Bezpieczeństwo to priorytet
Nieprawidłowo przeprowadzony proces podkręcania pamięci RAM może skończyć się jej uszkodzeniem. Zmiana jedynie profilu XMP – o którym wspominałem wcześniej – jest względnie bezpieczne.
Proszę o tym pamiętać i korzystać ze sprawdzonych poradników w tym temacie. Doświadczenie jest w tym wypadku bardzo pomocne, ale nie jest konieczne. Każdy majsterkowicz kiedyś zaczynał i swoje pierwsze kroki opierał na nabytej wiedzy, a następnie przekładało się to na wiele prób i błędów. Nigdy odwrotnie.
