29 marca 2022 roku pojawiły się w sieci pierwsze recenzje najmocniejszych (niereferencyjnych) wersji karty graficznej RTX 3090 Ti. Marzenie wielu graczy i mokry sen każdego, kto kocha rozgrywkę z najmniejszymi detalami przy zachowaniu maksymalnej płynności. Nowy produkt od Nvidii to obecnie niekwestionowany lider wydajności w grach na PC.
RTX 3090 Ti Founders Edition – specyfikacja
Układ graficzny wersji referencyjnej, która wyszła spod skrzydeł Nvidii, nosi kodową nazwę „GA102-350”. Karta posiada 10 752 jednostki cieniujące, 336 teksturujących i 112 rasteryzujących. Obecne są oczywiście rdzenie Tensor trzeciej generacji, których mamy łącznie 336 oraz jednostki RT w liczbie 84. Taktowanie bazowe rdzenia graficznego wynosi 1560 MHz i wzrasta w trybie Boost do wartości 1860 MHz. Układ posiada 24 GB pamięci VRAM rodzaju GDDR6X, a to wszystko na szynie 384-bitowej przy prędkości 21 000 Mhz, co zapewnia przepustowość w wysokości 1008 GB/s. Współczynnik TDP dla RTX 3090 Ti Founders Edition wynosi 450 W. Cena sugerowana (MSRP – Manufacturer’s Suggested Retail Price) przez producenta wynosi 2000 dolarów amerykańskich.
Po lewej Nvidia RTX 3070 Founders Edition, po prawej MSI RTX 3070 Suprim X
„Niereferent”
Modele oparte o technologię i architekturę czerpane z wyników prac nad Nvidia GeForce RTX 3090 Ti, ale wzbogacone o kolejne opcje, nowe układy chłodzenia, zmienione napięcia i taktowania rdzenia graficznego oraz pamięci VRAM, nazywamy niereferencyjnymi kartami graficznymi. Wymienione w tekście MSI – ZOTAC, ASUS i EVGA – stworzyły własne projekty kart RTX 3090 Ti różniące się w wielu aspektach od pierwowzoru.
3090 Ti vs 3090 vs AMD – nowe szaty króla
Porównując wyniki wielu benchmarków w 4K, można śmiało stwierdzić, że najnowsze dziecko „Zielonych” jest o około 10% szybsze niż RTX 3090, a co za tym idzie – karta graficzna RTX 3090 Ti jest o 14% szybsza niż RTX 3080 Ti i aż o 25% szybsza niż RTX 3080. Konkurencja w postaci AMD została pozostawiona daleko w tyle i Nvidia zdaje się rywalizować sama ze sobą, zawieszając poprzeczkę coraz wyżej, bo RTX 3090 Ti jest średnio o 20% szybszy niż Radeon RX 6900 XT z obozu „Czerwonych”.
MSI GeForce RTX 3090 Ti Suprim X
Pierwszy na tapet idzie najmocniejszy model karty graficznej, jaką MSI ma obecnie na stanie, tj. „Suprim X”. Na początek – cena. Opisywany egzemplarz ma być sprzedawany za 2200 dolarów, czyli o 200 dolarów drożej niż referencyjna wersja 3090 Ti. To sporo, bo stanowi wzrost o 10% w stosunku do najdroższej karty dla gracza na rynku. MSI GeForce RTX 3090 Ti Suprim X zajmuje cztery gniazda na płycie głównej (podobnie, jak reszta opisanych modeli, z jednym wyjątkiem). Chłodzenie pracuje wzorowo: karta utrzymuje niskie temperatury i jest cicha. Na tyle cicha (w zależności od biosu: 32,3–40,1 dBA), by określić model Suprim X od MSI jako najcichszą wersję obecnie zrecenzowanych kart GeForce RTX 3090 Ti.
ASUS GeForce RTX 3090 Ti STRIX LC Liquid Cooled
Drugim omawianym modelem jest Strix LC i jak nazwa wskazuje – jest on chłodzony cieczą. Karta, w przeciwieństwie do innych topowych niereferentów, zajmuje „jedynie” trzy sloty na płycie głównej, ale wymaga zamontowania w obudowie chłodnicy wraz z wiatrakami. Na stockowych ustawieniach wentylatorów karta jest głośna, nawet w porównaniu do innych modeli RTX 3090 Ti, zdecydowanie wskazane jest przełączenie biosu w tryb „Quiet”. Wadę w kulturze pracy rekompensują najniższe temperatury w stresie, czyniąc obecnie ASUS GeForce RTX 3090 Ti STRIX LC Liquid Cooled najlepiej chłodzoną jednostką niereferencyjną wśród topowych kart. Różnice w tym aspekcie, w porównaniu do konkurencji, potrafią wynosić nawet kilkanaście stopni Celsjusza. Karta trafi do sprzedaży w cenie 2200 USD.
EVGA GeForce RTX 3090 Ti FTW3 Ultra
W odróżnieniu od przyjętej reguły, w tym wypadku złącze zasilania na karcie nie jest umieszczone na górze karty, lecz na ściance tylnej układu (przeciwległej do „śledzia”), przez co planując zakup tego modelu musimy uzbroić się w naprawdę dużą skrzynkę, bo nie walczymy już tylko z bardzo długą kartą, ale też z koniecznością zagospodarowania miejsca na złącze od zasilacza, które trzeba podpiąć na samym końcu modelu. Bardzo przyjemnym dodatkiem są czujniki iCX umieszczone w strategicznych punktach na karcie, które dostarczą dodatkowych i dokładniejszych danych na temat pracy układu niż konkurencja.
Średnia półka szczytu technologii
Kultura działania EVGA GeForce RTX 3090 Ti FTW3 Ultra jest – jak na ten segment sprzętowy – przeciętna; system chłodzenia jest dość głośny, jednak sprzęt nadrabia to wydajnością. W karcie zastosowano aż trzy różne biosy: startowy (będący u sterów od momentu „rozpakowania pudełka”), normalny (pełniący niejako rolę „cichego”) i OC nastawiony na osiągnięcie jak najlepszych wyników kosztem kultury pracy. Różnice między trybami biosów są subtelne i wymagają dopracowania przez producenta, zwłaszcza pod kątem krzywej prędkości wiatraków względem temperatury urządzenia.
Zotac GeForce RTX 3090 Ti Amp Extreme Holo
Na koniec zestawienia zostawiłem sobie rodzynek od Zotaca. Najmocniejszy gamingowy układ od tego producenta jest kompromisem największych zalet trzech poprzednich modeli. Układ chłodzenia jest cichy i na tym polu, w pełnym stresie Amp Extreme Holo (41,7 dBA) ustępuję jedynie Suprim X (40,1 dBA). Mimo niskiego hałasu, to w kwestii temperatur wersja od Zotaca (Amp Extreme Holo – 68°C) gorsza jest jedynie od chłodzonego wodą – i piekielnie głośnego – modelu od Asusa (STRIX LC Liquid Cooled – 55°C) i wyprzedza lidera ogólnej jakości od Msi (Suprim X – 71°C). Stosunkowo niewielką wadą jest zastosowanie podwójnego biosu jedynie z poziomu oprogramowania. W tej półce cenowej zdecydowanie należy się fizyczny przełącznik biosu na karcie i za jego brak spory minus dla Zotaca, bo to jawne obniżanie standardów.
Amp Extreme Holo – cena
Najciekawszym aspektem Zotac GeForce RTX 3090 Ti Amp Extreme Holo jest cena i wynosi ona 2000 dolarów amerykańskich. Tym razem za najbardziej bogatego niereferenta od chińskiej firmy przyjdzie nam zapłacić tyle samo, co za Founders Edition od Nvidii. MSI, EVGA oraz ASUS podnieśli cenę najbogatszego modelu GeForce 3090 Ti w swoich ofertach o 200 dolarów. Tym samym Zotac wraz z modelem GeForce RTX 3090 Ti Amp Extreme Holo zostaje królem opłacalności w najwyższym segmencie najbardziej wydajnych kart graficznych. Sytuacja może ulec zmianie po ukazaniu się kolejnych szczegółowych recenzji nowych odmian Nvidia GeForce RTX 3090 Ti, które zapewne ukarzą się na stronie TechPowerUp, jak miało to miejsce w wypadku czterech opisanych powyżej modeli.
Wysokie ceny kart graficznych
Należy brać sporą poprawkę na niską dostępność kart graficznych i idące za tym ceny. Ten sprzęt jest realnie wart 2000-2200 dolarów, bo prezentuje niespotykaną dotąd wydajność, jednak między bajki można włożyć rekomendowane ceny tychże produktów. W trakcie pisania tego tekstu w polskich sklepach elektronicznych pojawiły się oferty kart z serii RTX 3090 Ti w cenie… 17 000 złotych. Prawie dwa razy więcej niż cena MSRP. Czyżby kubeł zimnej wody na zakończenie?
Nie wierz w cuda – zdaj się na nie
Prognozy są jednak pozytywne i powoli zaczynają sprawdzać się słowa dyrektora finansowego Nvidii, Colette’a Kress’a, który pod koniec ubiegłego roku w swoim przemówieniu podczas konferencji UBS Global TMT stwierdził, że dostępność układów graficznych Nvidii znacznie polepszy się w drugiej połowie 2022 roku. Co za tym idzie – ceny także powinny zejść w dół i powoli stajemy się świadkiem tego procesu. Oby trend się utrzymał.
